Ortodoksluk

Ortodoksluk

Vikipedi, özgür ansiklopedi
 
→Kilise sözcüğünün diğer anlamları için Kilise (anlam ayrımı) sayfasına bakınız
İkonalar Ortodoks ibadetinde önemli yer tutar

Ortodoks Kilisesi, 4. ve 8. yüzyıllar arasında toplanmış Ekümenik Konsillerin kanonik olduğunu kabul eden en eski Hıristiyan mezhebidir. Dünyada yaklaşık 170 milyon kişilik cemaati vardır. Bu yönüyle sayı bakımından Roma Katolik Kilisesi ve Protestan Kilisesi'nden sonra üçüncü büyük Hıristiyan mezhebidir. [1]

Ortodoks Kilisesi genellikle Doğu Ortodoks Kilisesi olarak anılır. Kilisenin başı (eşitlerin birincisi) İstanbul'daki Patrik'tir. Doğu Ortodoks Kilisesi'ni oluşturan başlıca kiliseler YunanistanRusyaBulgaristanUkraynaGürcistanRomanyaSırbistan ve Kıbrıs kiliseleridir. Bununla birlikte Suriye,Kıpti ve Habeşistan kiliseleri gibi bazı Asya ve Afrika kiliseleri de Doğu Ortodoks Kilisesi sınıflamasına dahil edilebilirler. [2]

Konu başlıkları

  • 1Kökenbilim
  • 2Meryem ve İsa'nın tanrısal doğası
  • 3Kilisenin yapısı
  • 4Katolik Kilisesinin ayrılması
  • 5İnanç Sistemi
  • 6Ortodoks Kiliseler
  • 7Kaynakça ve notlar

Kökenbilim

Ortodoks kelimesi Yunanca "orthos" (ορθός) doğru, düzgün ve "doxa" (δόξα,δοξασία) düşünce, inanç sözcüklerinin birleşiminden oluşmuştur [3][4]. Genelde iki şekilde kullanılır:

  • Meşru kilisenin resmi kararlarına uygun öğreti ve düşüncelerin bütünü.
  • Doğu Hıristiyan kiliselerince sürdürülen, Yunan ve Slavların çoğunun benimsediği mezhep.

Katoliklik gibi Ortodoksluk da 4. Ekümenik konsil olan Kadıköy Konsili'nin kararlarını tanıyan bir kilisedir ancak. Ortodoks kilisesi sadece ilk 7 konsili tanımış bundan sonra yapılanları geçersiz saymıştır.

Kadıköy Konsili'nde alınan karara göre:

Meryem ve İsa'nın tanrısal doğası

İsa'da hem insani hem de tanrısal özellikler bulunmaktadır, bu özellikler Meryem İsa'yı doğurmadan önce de bulunmaktaydı İsa Tanrı olarak baba ile aynı özden, İnsan olarak da günahlar hariç insanlarla aynı özdendir. Dolayısıyla Meryem sadece İnsan olan İsa'nın değil Tanrı olan İsa'nın da anasıdır ve ona Tanrı Anası anlamına gelen Theotokos denilmelidir.

Bu farklı doğalar birleşmeden sonra hiçbir şekilde değişime uğramayıp kendi özelliklerini muhafaza etmişlerdir.

Çarmıhta acı çeken İsa'nın sadece İnsani doğasıdır, bu acı Tanrısal doğa'ya dokunmamıştır.

Aslında Diofizit görüşe yakın olan bu karara itiraz eden Monofizit piskoposlar kendi bağımsız kiliselerini kurmuşlardır.

Slav Ortodoks Haçı

Kilisenin yapısı

Ortodoks Kilisesi, her ülkede ayrı örgütlenmişdir. Her bağımsız ortodoks kilisenin bir başpiskoposu ve ona bağlı piskoposları bulunur. Başpiskopos kendi piskoposlarını seçer ve piskoposlarından oluşturduğu meclis ile (Sen Sinod) şehirlerin veya bölgelerin başında bulunan piskopos ya da metropolitleri vasıtasıyla tüm ülkedeki kiliselerin dini reisi olur.


Ortodoksların dünya üzerinde yoğun olarak bulunduğu ülkeler

PatrikKatoliklikteki gibi devlet başkanı statüsünde değildir, diğer kendisi de bir başpiskopos olup sadece saygınlık bakımından diğerlerinden üst seviyededir ancak diğer başpiskoposların yönetim bölgelerine müdahale yetkisi yoktur.

Ortodokslukta Patriklerin ya da piskoposların yanılmazlık özellikleri yoktur bunun ifadesi dahi şirk kabul edilir.

Katolik Kilisesinin ayrılması

Katolik Kilisesi ile Kutsal Ruh'un kaynağı ile ilgili bir tartışma sonucu görüş ayrılığına düşmüşlerdir. Ortodoksluğa göre Kutsal Ruh, Baba'dan çıkmışken. Katolikler'e göre Baba ile Oğul'dan çıkmıştır.

Bu ayrım sonucu Roma Kilise'si 1054 yılında Ayasofya'ya gönderdiği bir belge ile Ortodoksluk'tan tamamen ayrılmıştır ve iki kilise karşılıklı birbirlerini aforoz etmişlerdir.

1204 yılında 4. Haçlı seferleri sırasında, Haçlı ordusunun İstanbul'u yağmalayıp, Ortodoks kiliselerini basıp ortodoks rahiplerini öldürmesi üzerine nefret daha da artmıştır [kaynak belirtilmeli].

1964 yılında dönemin Papa'sı VI. Paul ile Patrik I. Athenagoras karşılıklı olarak aforozları kaldırmışlardır. Ancak iki kilise arasındaki bu yumuşama halka yansımamıştır[kaynak belirtilmeli].

İnanç Sistemi

  • Patrik ruhani başkandır, yanılabilir.
  • Roma Katolik Kilisesi evrensel değildir, papa gibi o da yanılabilir.
  • Kutsal Ruh, Sadece Baba'dan çıkmıştır.
  • İsa hem insan, hem tanrı tabiatına sahiptir.
  • Meryem ve aziz ikonalarına saygı gösterilir
  • Komünyon (Kudas) ayininde ekmek mayalı olmalıdır ve şarap sulandırılmalıdır.
  • sakrament vardır.
  • Patrikbaşpiskopospiskopos ve keşişler dışındaki papazlar ve diyakozlar evlenebilir.
  • Sadece ilk 7 konsilin kararları kabul edilmelidir.

Ortodoks Kiliseler

  • İstanbul Rum Ortodoks Kilisesi (6 milyon)
  • İskenderiye Ortodoks Patrikliği (350 bin)
  • Antakya Ortodoks Patrikliği (750 bin)
  • Kudüs Ortodoks Patrikliği (60 bin)
  • Rus Ortodoks Kilisesi (95 milyon)
  • Sırp Ortodoks Kilisesi (8 milyon)
  • Romen Ortodoks Kilisesi (17 milyon)
  • Bulgar Ortodoks Kilisesi (8 milyon)
  • Gürcü Ortodoks Kilisesi (9 milyon)
  • Kıbrıs Ortodoks Kilisesi (450 bin)
  • Yunan Ortodoks Kilisesi (9 milyon)
  • Polonez Ortodoks Kilisesi (750 bin)
  • Arnavut Ortodoks Kilisesi (210 bin)
  • Ukrayna Ortodoks Kilisesi (15 milyon)
  • Amerika Ortodoks Kilisesi (1 milyon)
  • Çekoslovak Ortodoks Kilisesi (100 bin)
  • Sina Kilisesi (9 yüz)

Kaynakça ve notlar

  1. ^ Robert Winston, "Human, the Definitive Visual Guide", Orthodox Church
  2. ^ Oxford İngilizce Sözlük, Eastern Orthodox Church
  3. ^ Oxford Dictionary Of English 2e, 2003 'orthodox'
  4. ^ Ortodoksluk

Related Articles

Yorum yapma yetkiniz yok.

Site Kullanım kuralları

Bu sitede yapılan yorumlar için aşağıdaki kurallar geçerlidir.
   1-Sitedeki yorumlar, kullanıcıların kendi kişisel görüşleridir ve doğruluğu garanti edilmez.,
   2-Yapılan yorumlar, onaylandıktan sonra yayınlanır, onaylanması biraz zaman alabilir. Yapılan yorumlar niteliksiz veya anlamsızsa yayınlanmayabilir. Yayınlanmış yorumlar gerekli görüldüğünde silinebilir.
   3-Yorum kısmında soru sormadan önce, diğer kullanıcıların sordukları sorulara cevap vererek yorum yapmak, tüm kullanıcılar açısından daha faydalı olacaktır. Çözülen bir problem, bir tecrübe yorum kısmında paylaşıldığında, diğer kullanıcılar açısından faydalı olacaktır.
   4-Yorum kısımında kişisel bilgilerin yayınlanması yasaktır. İsim, telefon numarası, adres, reklam içeren yorumlar onaylanmaz ve yayınlanmaz.
   5-Yorumlarda sorulan sorulara, site yönetimi tarafından cevap verilme zorunluluğu yoktur.
   6-Yorum bölümüne sorulan sorulara herkes cevap yazabilir, cevapların doğruluğu garanti edilemez.
   7-Yorum olarak yayınlanmış yazıların tüm hakları, site yönetimine aittir, yorum yapan kişi bunu baştan kabul etmiş sayılır.
   8-Sitedeki tüm içerikler ve yorumlar, kesin doğrular değildir. Kullanıcıların, bu yayınlarla ilgili faaliyetleri, kendi sorumluluklarındadır. Her türlü oluşabilecek olumsuz durumdan, kişilerin kendisi sorumludur. Bu konuda bu sitenin bir taahhüdü ve sorumluluğu yoktur.
   9-Yorum kısmı kullanılırken, google+ hesabıyla, özel isim girerek veya anonim (unknown) olarak yorum yapılabilir.